بزرگ‌ترین ورشکستگی صنعتی در تاریخ آمریکا

بالاخره بعد از مدت‌ها بحث و گفت و گو در مورد وضعیت جنرال موتورز آمریکا،‌این شرکت خودروسازی دیروز یعنی اول ژوئن سال 2009 میلادی رسما اعلام ورشکستگی کرد و بدین ترتیب شرکتی با عمر یک قرن که زمانی نماد قدرت و پویایی اقتصادی آمریکا بود، تحت مالکیت و چتر حمایتی دولت‌ این کشور قرار می‌گیرد.

‌این سومین ورشکستگی بزرگ در طول تاریخ آمریکا و بزرگترین ورشکستگی در صنعت‌این کشور محسوب می‌شود. جنرال موتورز در سال 1908 تاسیس شد و در طی سال‌های 1931 تا 2008 رکوردار فروش خودرو در جهان بود. اما از سال 2008 به بعد شرکت ژاپنی تویوتا به پرفروش ترین شرکت خودروسازی در جهان تبدیل شد. سهم جنرال موتورز از بازار خودرو در سال 1954‌، 54‌درصد بود که‌این رقم در سال 2008 به 22‌درصد کاهش یافت.
آخرین سالی که‌این شرکت از فعالیت‌های خود سود بدست آورد، سال 2004 بود. طی سال‌های 2005 تا 2008‌این شرکت به طور مداوم زیان کرده و تا کنون حجم زیان‌های‌این شرکت به 88‌میلیارد دلار رسیده است. ‌این شرکت که با استفاده از منشور یازده قانون، اعلام ورشکستگی کرده است، طی 60 تا 90 روز آینده با ساختاری تازه وارد بازار می‌شود و در‌این بازه زمانی با استفاده از 1/30‌میلیارد دلار کمک مالی دولت می‌تواند قدرت رقابت خود را در بازار بدست آورد و با خودروسازان بزرگ آسیایی و اروپایی رقابت کند.
باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا و فریتز هندرسون، مدیر عامل جنرال موتورز بعد از اعلام ورشکستگی رسمی‌در نیویورک سخنرانی کردند و به مردم و سهامداران اطمینان دادند که اوضاع اقتصادی‌این شرکت اصلاح می‌شود و جنرال موتورز با قدرت بیشتری به صحنه باز می‌گردد. هندرسون در‌این مورد گفت: «امروز یک روز تاریخی در اقتصاد آمریکا است، زیرا بزرگترین خودروسازی آمریکا و قدیمی‌ترین خودروساز‌ این کشور ورشکسته شده است.»‌
این شرکت برای 230‌هزار نفر در سراسر دنیا فرصت شغلی‌ایجاد کرده است و روزانه 20‌هزار خودرو در سراسر جهان تولید می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد زندگی بیشتر از یک میلیون نفر از ساکنان آمریکا به بقای‌این شرکت بستگی دارد. جنرال موتورز 54‌هزار نیروی کار فعال در آمریکا دارد که بعد از اعلام ورشکستگی و تعطیلی‌این واحدها 21‌هزار نفر از آنها اخراج خواهند شد.
بر اساس طرح ورشکستگی جنرال موتورز طی 60 تا 90 روز حجم‌این شرکت تا حد قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد و جنرال موتورزی کوچک تر ظهور خواهد یافت. در راستای‌این سیاست 11 مرکز جنرال موتورز به طور کامل تعطیل خواهد شد و سه مرکز دیگر نیز به طور موقت تعطیل می‌شوند.
قرار بر این است یکی از کارخانه‌هایی که به طور موقتی تعطیل شده‌ است، بعد از طی شدن مدت زمان 90 روزه دوباره بازگشایی شود و‌این بار از آن برای تولید خودروهای کوچکی که بازار بیشتری دارند، استفاده خواهد شد‌. قرار بر‌این است 40‌هزار نفر از کارگران ساعتی از مجموع 61‌هزار کارگر ساعتی مشغول در‌این کشور اخراج شوند.
همچنین قرار بر‌این است 5/72‌درصد از سهام شرکت تازه‌ای که تشکیل خواهد شد به دولتهای آمریکا و کانادا تعلق داشته باشد و 5/17‌درصد مابقی سهام‌این شرکت به اتحادیه کارگران خودروسازی واگذار شود.
سهامداران کنونی نیز هیچ سهمی‌در شرکت تازه نخواهند داشت و با دریافت ارزش سهام خود از‌این شرکت رسما خارج می‌شوند. به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران صنعت خودرو، شرکتی که بعد از ورشکستگی روی کار می‌آید را نه جنرال موتورز کنونی بلکه شرکت موتور دولتی government motor می‌نامند و بر‌این باورند دولتی شدن بزرگترین شرکت صنعتی آمریکا نمادی از تغییر جهت سیاست‌های اقتصادی دولت آمریکا است.
روز شمار ورشکستگی بزرگترین خودروساز دنیا
شرکت خودروسازی جنرال موتورز در روز اول ژوئن سال 2009 میلادی رسما با استفاده از منشور یازده اعلام ورشکستگی کرد و از 1/30میلیارد دلار کمک مالی دولت استفاده کرد.
سی ان ان در گزارش خود که بعد از اعلام ورشکستگی جنرال موتورز ارائه داده است به ارائه تاریخ‌های کلیدی و اتفاقاتی پرداخته است که منجر به ورشکستگی بزرگترین خودروساز دنیا و قدیمی‌ترین خودروساز شد. بر طبق گزارش منتشر شده توسط سی ان ان تاریخ‌های کلیدی و تاثیرگذار در ورشکستگی این خودروساز بدین ترتیب است:
18 نوامبر سال 2008 میلادی: مدیرعامل شرکت‌های جنرال موتورز و فورد و کرایسلر در جلسه رسمی کنگره اقدام به ارائه توضیحاتی در مورد وضعیت اقتصادی شرکت خود و برآورد آینده شرکت کردند. جنرال موتورز و کرایسلر در این جلسه هشدار دادند، بدون کمک مالی دولت تا قبل از سال 2009 میلادی با کمبود منابع مالی روبه‌رو می‌شوند. این سه شرکت اعلام کردند در مجموع 25میلیارد دلار کمک مالی نیاز دارند تا بتوانند به کار خود در عرصه اقتصادی آمریکا ادامه دهند.
قانون‌گذاران و وکلای بزرگ آمریکا، روسای شرکت‌های خودروسازی را محکوم کردند که این اوضاع نابسامان اقتصادی به دلیل اشتباهات آنها ایجاد شده است و یکی از بزرگترین اشتباهاتشان نیز استفاده از جت‌های شخصی برای جابه‌جا شدن روسا و مقامات ارشد شرکت‌ها در میان ایالت‌ها و شهرهای مختلف آمریکا بوده است. بعد از این روسای شرکت‌های خودروسازی آمریکا از جت‌های شخصی استفاده نکردند و بر طبق گفته مسوولان مالی شرکت‌ها این جت‌ها برای پرداخت بخشی از بدهی‌های خودروسازان فروخته شد. 20 نوامبر سال 2008 میلادی: تلاش‌های کنگره برای ممانعت از فروپاشی صنعت خودروسازی سبب شد تا به جنرال موتورز و کرایسلر تا روز دوم ماه دسامبر سال 2008 میلادی فرصت داده شود تا طرح‌های اصلاحی خود را به دولت ارائه دهند و برای دریافت کمک مالی از دولت برنامه‌های تازه‌ای به کنگره بدهند. 4 دسامبر سال 2008 میلادی: مدیرعامل شرکت‌های خودروسازی آمریکا در کنگره حاضر شدند و طرح‌های خود را ارائه دادند، ولی بازهم تردیدهای زیادی در مورد طرح‌های خود داشتند و بر این باور بودند حتی با استفاده از کمک مالی دولت نیز نمی‌توانند سال 2009 میلادی را به سلامت پشت سر بگذارند.
آنها اعلام کردند 34میلیارد دلار کمک مالی لازم دارند و با 25میلیارد دلار نمی‌توانند مشکلات خود را بر طرف کنند. در این زمان شرکت خودروسازی فورد از کنگره خواست تا به جای وام یا به تعبیر بهتر کمک مالی از خط اعتباری استفاده کند و این درخواست مورد توجه دست‌اندرکاران اقتصادی و اعضای کنگره قرارگرفت.
11 دسامبر سال 2008 میلادی: دومین تلاش برای نجات خودروسازان در سنا با شکست مواجه شد که دلیل آن بالا گرفتن اختلاف میان اتحادیه کارگران خودروسازی و شرکت‌ها در مورد کاهش دستمزد کارگران بود. رهبران دموکرات سنا از دولت بوش خواستند تا با کمک بودجه «نجات وال استریت» به کمک خودروسازان بیایند و مانع از ورشکستگی یکی از صنایع کلیدی آمریکا شوند.
12 دسامبر سال 2008 میلادی: با وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی آمریکا بوش اعلام کرد از بودجه‌های موجود دولت برای حمایت از خودروسازی استفاده می‌کند. در این روز طرح واگذاری 4/17میلیارد دلار وام به دو شرکت جنرال موتورز و کرایسلر از طرف دولت بوش رسما اعلام شد.
17 فوریه سال 2009 میلادی: از آغاز رسمی کار اوباما کمتر از یک ماه می‌گذرد. وی استیون راتنر را به عنوان مشاور ارشد کمیته صنعت خودرو معرفی کرد. این کمیته بعد از روی کار آمدن اوباما برای حمایت از خودروسازی این کشور تشکیل شد. این کمیته با مدیران ارشد صنعتی و کارشناسان اقتصادی جلسه تشکیل داد و به بررسی بهترین راهکارهای موجود برای بازسازی صنعت خودروسازی و ارتقای قدرت رقابت این صنعت در آمریکا پرداخت.
5 مارس سال 2009 میلادی: کارشناسان بازار خودرو در آمریکا در مورد توانایی خودروسازان برای باقی ماندن در بازار اعلام تردید کردند و همین مساله سبب شد تا ارزش سهام جنرال موتورز با 36درصد کاهش به کمتر از 45/1دلار آمریکا برسد.
19 مارس سال 2009 میلادی: وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد 5میلیارد دلار کمک مالی به قطعه‌سازان ارائه می‌دهد. دلیل اجرای این طرح احتمال ورشکستگی قطعه‌سازان در اثر مشکلات مالی خودروسازان ذکر شد.
29 مارس سال 2009 میلادی: دولت اوباما به ریک واگونر مدیرعامل جنرال موتورز دستور داد تا از سمت خود کناره‌گیری کند و فریتز هندرسون به جای وی به عنوان مدیرعامل جنرال موتورز انتخاب شد.
30 مارس سال 2009 میلادی: اوباما برنامه اصلاحی جنرال موتورز و کرایسلر را رد کرد و برای این دو شرکت ضرب‌الاجلی تعیین کرد که تا آن زمان شرایط خود را سامان بخشند. این مدت زمان برای رسیدن سهامداران و روسای شرکت‌ها به یک نتیجه نهایی ضروری تشخیص داده شد.
30 آوریل سال 2009 میلادی: شرکت خودروسازی کرایسلر رسما با استفاده از منشور یازده اعلام ورشکستگی کرد. بعد از این کار 35درصد از سهام کرایسلر به فیات ایتالیا واگذار شد و دولت 5/3میلیارد دلار برای تامین هزینه‌های اجرایی لازم در دوران ورشکستگی و 5/4میلیارد دلار برای خروج از ورشکستگی به این شرکت واگذار کرد. وزارت خزانه داری آمریکا 8درصد از سهام کرایسلر را خریداری کرد.
29 مه سال 2009 میلادی: ضرب‌الاجل جنرال موتورز در حال پایان است و اتحادیه کارگران خودروسازی آمریکا به مقامات این شرکت در مورد دریافت 5/17درصد از سهام جنرال موتورز بعد از بازگشت به بازار به توافق رسیدند. جنرال موتورز اعلام کرد 11 واحد تولیدی را کاملا تعطیل می‌کند و سه واحد را به حالت تعلیق در می‌آورد.
30 مه سال 2009 میلادی: جنرال موتورز رسما اعلام ورشکستگی کرد و 5/72درصد از سهام این شرکت به دولت تعلق گرفت. دولت آمریکا که تا کنون 27میلیارد دلار به این شرکت وام داده بود 1/30میلیارد دلار دیگر نیز بعد از اعلام ورشکستگی در اختیار جنرال موتورز قرار داد.