نور خورشید، موجب پیری زودرس پوست و افزایش کک ومک می‌شود
یک متخصص بیماری‌های پوست، عمده‌ترین اثرات نور آفتاب را مربوط به اشعه ماوراء بنفش A و B دانست و گفت: بروز علائم پیری زودرس، از جمله اثرات تابش نور آفتاب بر پوست است.
دکتر نرگس پورحیدری در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)منطقه زنجان، اظهار کرد: پیری پوست در اثر تماس مستقیم با نور آفتاب اغلب به صورت پررنگ شدن، خشک و خشن شدن، از بین رفتن سفتی پوست و در نتیجه ایجاد چین و چروک در آن تظاهر می‌کند.
وی ایجاد سرطان‌های پوستی را از دیگر عوارض دیررس نور آفتاب دانست و تصریح کرد: اثرات زودرس خورشید بر پوست شامل التهاب، برنزه شدن، افزایش ضخامت پوست در حدود 2 الی4 برابر و نیز تغییرات ایمونولوژیک است که در این مورد نور خورشید با تغییر در سیستم ایمنی، منجر به سرطان‌های پوستی و عفونت پوست می‌شود.
دکتر پورحیدری افزود: به طور کلی علائم اثرات نور خورشید به صورت قرمزی، آفتاب سوختگی، تاول، تحریک پوست به ویژه در افراد با پوست روشن و چشم‌های رنگی تظاهر می‌کند، اما در افراد دارای پوست‌های تیره‌تر به صورت برنزه شدن خود را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: ایجاد کک و مک و لک‌های پوستی، همچنین برخی خال‌ها که ایجاد و زیاد شدن آنها ارتباط مستقیم با نور خورشید دارد، از دیگر علائم مواجهه با نور خورشید است.
این پزشک متخصص در پاسخ به این سوال که شدیدترین اثرات مخرب خورشید بر پوست مربوط به چه ساعت‌هایی از روز است، گفت: از آنجایی که طی ساعات 11 صبح تا 3 بعدازظهر، خورشید نسبت به زمین به طور مستقیم قرار گرفته و بیشترین میزان نور خورشید در این ساعات به زمین تابیده می‌شود، لذا محافظت از پوست در برابر نور، با تاکید بیشتری در این ساعات توصیه می‌شود.
دکتر پورحیدری خاطرنشان کرد: تماس با آفتاب به مدت حداقل 15 دقیقه در روز موجب تولید مقادیر مطلوب ویتامین D در پوست شده، اما توصیه می‌شود در این مدت از اثرات مخرب آفتاب بر روی پوست محافظت شود.
وی برای پیشگیری از اثرات مضر نور خورشید بر پوست توصیه کرد: بهتر است در ساعاتی از روز که نور با بیشترین میزان اشعه به زمین می‌تابد، از منزل خارج نشده و در صورت لزوم از پوشش مناسب نظیر کلاه‌های لبه دار، دستکش و کرم‌های ضد آفتاب استفاده شود.
پورحیدری ضخامت فیبرهای لباس، تعداد لایه‌های لباس، نوع شستشو و مواد مورد استفاده در شستشو و نوع الیاف لباس را در میزان اثر نور آفتاب بر پوست موثر دانست و گفت: الیاف پلی استر بیشترین و الیاف کتان کمترین میزان اثر محافظی را در برابر خوشید دارا هستند.
وی اظهار کرد: ضد آفتاب‌ها، فرآورده‌هایی هستند که اثر اشعه ماوراء بنفش را بر روی پوست از بین می‌برند و موجب کاهش میزان آفتاب سوختگی و سایر ضایعات پوستی ناشی از آفتاب، همچنین کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های پوستی می‌شوند.
این پزشک متخصص بیماری‌های پوستی تصریح کرد: به طور عمده پوست مردان در مقایسه با پوست زنان به میزان بیشتری در معرض اثرات نامطلوب محیطی نظیر نورخورشید، شرایط نامطلوب جوی مثل گرما، سرما، خشکی و نیز آلودگی هوا قرار دارد. همچنین اصلاح صورت در مردان فرآیندی است که با از بین بردن لایه محافظ طبیعی پوست، آسیب پذیری آن را برابر عوامل نامساعد محیط افزایش می‌دهد.
دکتر پورحیدری ادامه داد: استفاده کمتر از فرآورده‌های بهداشتی و مراقبت کمتر از پوست در مردان نسبت به زنان، عامل دیگری است که موجب نمود اثرات تخریبی عوامل نامطلوب، با سرعت و شدت بیشتر در آنان می‌شود.
وی پوست مردان را چرب‌تر از پوست زنان دانست و گفت: اگرچه اندازه غدد مترشحه چربی در مردان کوچکتر از زنان است، اما به علت ترشح بالاتر، هورمون تستوسترون در مردان و در مقابل ترشح بیشتر هورمون استروژن در زنان، میزان ترشح چربی در پوست مردان به طور متوسط حدود 2 برابر زنان است که این امر موجب مسدود شدن حفرات سطح پوست و پدید آمدن دانه‌های سرسیاه یا سفید در آن، همچنین بروز جوش‌های پوستی می‌شود.
دکتر پورحیدری تصریح کرد: با توجه به تفاوت‌های ذکر شده و برخی تفاوت‌ها دیگر نظیر پایین تر بودن PH پوست مردان نسبت به زنان، امروزه ضدآفتاب‌های مخصوص مردان با ویژگی‌هایی مثل قدرت حفاظتی بالا در تمام طول موج‌های پرتوهای فرابنفش، فاقد چربی و مقاوم در برابر شستشو و تعریق تولید می‌شود.
این پزشک متخصص جذب اشعه فرابنفش و انعکاس آن را دو مکانیسم عمل ضدآفتابها عنوان کرد و ابراز کرد: اغلب ضدآفتابها که به آنها "ضد آفتاب‌های شیمیایی" اطلاق می‌شود، دارای ترکیبات ارگانیک شیمیایی مانند "اکسی بنزن" هستند که اشعه ماوراء بنفش را جذب می‌کنند.
وی افزود: گروه دیگری از این فرآورده‌ها، تحت عنوان "ضد آفتاب‌های فیزیکال"، دارای موادی مانند "اکسید تیتانیوم" و "اکسید زینک" هستند که نور را منعکس می‌کنند.
پورحیدری با ذکر این مطلب که استفاده از جاذب‌های شیمیایی پرتوهای ماوراء بنفش در ترکیب کرم‌های ضد آفتاب شیمیایی، موجب بروز آلرژی در برخی از افراد می‌شود، توصیه کرد: افراد دارای پوست حساس از ضدآفتاب‌های فیزیکال استفاده نمایند.
وی استفاده از ضدآفتاب را برای تمامی افراد و از سنین بالای 6 ماهگی ضروری دانست و تاکید کرد: استفاده از لباس مناسب جهت به حداقل رساندن آثار زیانبار نور خورشید در اطفال زیر سن 6 ماهگی توصیه می‌شود.
این پزشک متخصص با عنوان این مطلب که امروزه ثابت شده است هر چه سن شروع استفاده از ضدآفتاب پایین‌تر باشد، اثرات مخرب آفتاب روی پوست در آینده کمتر خواهد بود، گفت: 50 درصد از آسیب‌های ناشی از اشعه ماوراء بنفش قبل از 18 سالگی شروع می شود.
دکتر پورحیدری در پاسخ به سوالی در خصوص تفاوت بین ضدآفتاب‌های خارجی و ایرانی توضیح داد: امروزه در کشور، پیشرفت‌های زیادی در رابطه با تولید ضد آفتاب‌های با کیفیت بالا و رنگ مناسب صورت گرفته است و انواع ضدآفتاب‌های فیزیکال، شیمیایی، ساده و رنگی، متناسب با تمام پوست‌ها وجود داشته و فرآورده‌های ایرانی به دلیل قیمت مناسب طرفداران بیشتری دارند.
وی متذکر شد: از آنجایی که ضدآفتابها باید از هر 5/2- 3 ساعت مجدداً استفاده شوند، در صورت استفاده از یک محصول با قیمت مناسبتر، افراد راحتتر خواهند توانست از ضدآفتابها بهره بگیرند.
این متخصص بیماری های پوستی ضمن تاکید بر انتخاب ضدآفتاب متناسب با هر نوع پوست، معمولی، چرب، خشک و یا حساس، اظهار کرد: ضد آفتابی که هر فرد انتخاب می‌کند، باید با پوست وی سازگار بوده و از قدرت حفاظتی مناسب برخوردار باشد، به طوری که بهتر است این فرآورده‌ها دارای حداقل فاکتور حفاظتی (SPF 30 ) باشد، اما SPF بالاتر از 30 تاثیر چندان قابل توجهی ندارد.
وی بر لزوم استفاده از ضدآفتابها حتی در روزهای ابری و مکان‌های سایه تاکید و افزود: به علت تابش نور از جهات مختلف بر پوست در محیط‌های برفی و آبی و تشدید شدت تابش پرتوهای نور خورشید در این محیط‌ها و نیز ارتفاعات، استفاده از کرم‌های ضد آفتاب در این نقاط بسیار ضروری است.
وی افزود: ضد آفتاب‌های رنگی حاوی رنگدانه‌ای معدنی هستند که موجب هماهنگی بیشتر رنگ کرم با رنگ پوست می‌شوند.
این پزشک متخصص جهت پیشگیری از افزایش کک و مک و لک‌های پوستی که در اثر مواجه با نور خورشید ایجاد شده‌اند، استفاده منظم از ضد آفتاب‌ها و نیز داروهایی را که لک‌ها را کمرنگ‌تر کنند، موثر دانست و ابراز کرد: این علائم از طریق لایه بردارها و اعمالی از قبیل پیلینگ و میکرودرم ابریژن تا حدی قابل درمان هستند.
وی در پایان تصریح کرد: برخی اثرات نور خورشید نظیر پیری زودرس، شلی و افتادگی پوست به سختی به درمان‌ها پاسخ می‌دهند و روش‌های سخت و پرهزینه‌ای نظیر جراحی، لیزر و تزریق بوتاکس را می‌طلبند.
